Dit is waarom elektrische auto's wellicht niet de toekomst zijn

Achtergronden28 maart 2024 6 minuten Goehring & Rozencwajg
Elektrisch
ANP

In januari kondigde autoverhuurbedrijf Hertz aan dat het eenderde van al zijn elektrische Tesla's gaat verkopen, en weer gaat investeren in benzineauto's. Volgens CEO Stephen Scherr hadden klanten er te weinig vraag naar, meldde Bloomberg. In een open brief, 'De Noorse illusie' schaart ook het investeringsbedrijf Goehring & Rozencwajg zich achter Hertz. Lees hier de open brief over waarom stekkerauto's (EV's) wellicht niet de toekomst zullen zijn.

Opkomst van EV's
Vanaf halverwege het vorige decennium raakte de investeringsgemeenschap ervan overtuigd dat de populariteit van elektrische voertuigen (EV's) snel zou toenemen. Er werd aangenomen dat de implementatie van EV's zo groot zou worden dat het wereldwijde olieverbruik op het punt stond te pieken, althans dat was de breed gedragen consensus. Het jaar 2019 werd herhaaldelijk genoemd als het jaar waarin de vraag naar olie zou pieken en vervolgens zou afnemen. Achteraf gezien waren deze zorgen misplaatst. Ondanks de enorme verstoring door COVID-19, zou de vraag naar olie in 2024 103 miljoen vaten per dag (mb/d) moeten bereiken – 2,3 mb/d meer dan in 2019. Ondanks de verrassende toename van de vraag blijven veel analisten overtuigd dat een piek in de vraag naar olie nog steeds op handen is. Het geloof van de investeringsgemeenschap dat EV's de verbrandingsmotor zullen vervangen, blijft sterker dan ooit. Wij zijn het hier sterk mee oneens.

Twijfels over EV's
In onze afgelopen brief voorspelden we dat de wereldwijde energievraag de komende twintig jaar consequent de verwachtingen zou overtreffen. Nooit eerder waren zoveel mensen tegelijkertijd in hun periode van energie-intensieve economische ontwikkeling. Ons essay richtte zich breed op de totale energievraag en vermeed specifiek olieverbruik. Deze keuze was bewust: we wilden de kritieke drijfveren van de totale energievraag benadrukken en ons niet laten afleiden door het debat over EV-penetratie. Het essay van vandaag richt zich op olie en legt uit waarom we geloven dat de vraag de komende jaren verrassend hoog zal blijven.

Onderzoek naar EV's
Ons onderzoek toont aan dat EV's, ondanks enorme subsidies en de groeiende dreiging van regelrechte verboden op verbrandingsmotoren (ICE), moeite zullen hebben om op grote schaal te worden aangenomen. Na de geschiedenis van energie zorgvuldig bestudeerd te hebben, hebben we nog geen voorbeeld gevonden waarbij een nieuwe technologie met mindere energie-efficiëntie een bestaande, efficiëntere technologie heeft vervangen. Ondanks beweringen van het tegendeel, suggereert ons onderzoek dat EV's minder energie-efficiënt zijn dan auto's met een verbrandingsmotor. Als gevolg hiervan zullen ze geen brede implementatie bereiken.

Het geloof van de investeringsgemeenschap dat EV's de verbrandingsmotor zullen vervangen, blijft sterker dan ooit. Wij zijn het hier sterk mee oneens.

Onze bewering is controversieel; de meeste deskundigen staan erop dat EV's veel efficiënter zijn. Wij geloven dat de ICE duidelijk de winnaar is, zodra de energetische kosten van zowel de accu als de hernieuwbare energie die nodig is om "koolstofvrije" EV's te maken, worden meegewogen.

Hoewel overheden EV's kunnen stimuleren door middel van subsidies of verboden op ICE's, zullen deze maatregelen waarschijnlijk mislukken, omdat consumenten uiteindelijk zullen weigeren om nieuwe technologie die inferieure energie-efficiëntie biedt, te omarmen. Betere voorbeelden bestaan niet dan Ford en Hertz die hun EV-initiatieven drastisch terugschroeven vanwege lager dan verwachte consumentenbelangstelling.

Financiële en milieukosten van EV's
Het verminderen van koolstofemissies staat centraal in het pleidooi voor elektrische voertuigen. Voorstanders betogen dat het verdringen van fossiele brandstoffen essentieel is om de opwarming van de aarde tegen te gaan. Wij zijn het daar niet mee eens. Het vervangen van ICE's door EV's zal de koolstofemissies aanzienlijk verhogen en het probleem mogelijk verergeren. Het produceren van een elektrisch voertuig verbruikt veel meer energie dan een ICE. Het merendeel van deze extra energie wordt besteed aan het delven van de materialen voor en het vervaardigen van de grote lithium-ion-accu van een EV. 

EV's worden vaak als veel efficiënter beschouwd dan brandstofauto's, maar deze argumenten negeren de energie die nodig is om batterijen te maken.

Mijnbouwbedrijven gebruiken energie-intensieve vrachtwagens, vermalers en molens om het nikkel, kobalt, lithium en koper voor elke accu te extraheren. Het productieproces verbruikt ook enorme hoeveelheden energie. Veel analisten juichen de koolstofbesparingen toe die voortkomen uit het verdringen van fossiele brandstoffen zonder adequaat rekening te houden met het verhoogde energieverbruik van de accu. Eenmaal aangepast, verdwijnt het grootste deel, zo niet alle, van het koolstofvoordeel van de EV.

Als onze modellen correct zijn, zullen EV's op twee fronten falen: ze zijn minder energie-efficiënt dan de ICE's die ze proberen te vervangen en hun implementatie zal weinig doen om koolstofemissies te verminderen.

Kritiek op EV-beleid in Noorwegen
Beleidsmakers prijzen Noorwegen vaak aan als het ultieme succesverhaal van EV. Dankzij enorme subsidies maakten EV's in 2022 80% uit van alle nieuwe autoverkopen in Noorwegen en vertegenwoordigen ze momenteel 20% van het totale wagenpark. Beleidsmakers hopen dat alle ontwikkelde landen uiteindelijk het model van Noorwegen zullen overnemen. Bij nadere inspectie waarschuwt de ervaring van Noorwegen echter meer voor de tekortkomingen van EV's dan dat het pleit voor hun implementatie.

Het eerste probleem is financieel. De Noorse overheid biedt consumenten enorme subsidies voor de aankoop van een EV. Nieuwe voertuigen zijn vrijgesteld van verschillende zware belastingen en de 25% BTW. Gemiddeld zou een grote nieuwe ICE onderhevig zijn aan $27.000 aan verschillende belastingen; een equivalent EV zou niets betalen. Vervolgens zijn EV's in Noorwegen vrijgesteld van weg- of veertol en mogen ze busbanen gebruiken, bieden gratis parkeren en opladen in gemeentelijke gebieden, en verzekeren "oplaadrechten" in appartementsgebouwen. Hoewel Noorwegen sommige van deze operationele subsidies vanaf 2017 heeft teruggeschroefd, kan een inwoner van Oslo nog steeds verwachten dat deze voordelen jaarlijks $8.000 bedragen.

Als onze modellen correct zijn, zullen EV's op twee fronten falen: ze zijn minder energie-efficiënt dan de ICE's die ze proberen te vervangen en hun implementatie zal weinig doen om koolstofemissies te verminderen.

Noorwegen is een van de rijkste landen ter wereld, met een bbp per hoofd van de bevolking van $106.000 in 2022. Ondanks zijn indrukwekkende rijkdom, moet de overheid zijn burgers nog steeds financieel stimuleren om EV's te kopen.

De voordelen beginnen hun tol te eisen van de financiën van Noorwegen. Met bijna $4 miljard per jaar geeft Noorwegen evenveel uit aan EV-subsidies als aan het totale onderhoud van snelwegen en openbare infrastructuur. Het programma heeft ook belangrijke kwesties rond gelijkheid in Noorwegen opgeworpen. EV-subsidies bevoordelen welgestelde stadsbewoners, die profiteren van gratis tol, parkeren en opladen en de zware belasting op grotere luxevoertuigen vermijden. Verschillende populistisch-georiënteerde politieke groeperingen in Noorwegen hebben de zogenaamde "elitaire" EV-subsidies tot een speerpunt van hun platform gemaakt.

Te midden van toenemende controle heeft de overheid actief gezocht naar manieren om verschillende subsidies te verminderen. Parkeren in de gemeente is niet langer gratis en passagiers (hoewel niet de voertuigen zelf) zijn onderworpen aan bepaalde tolheffingen. De overheid introduceerde ook een gedeeltelijke aankoopbelasting op nieuwe EV's. Voorstanders hebben gewaarschuwd dat elke terugdraaiing van subsidies zeker de penetratie van EV's zal schaden en bieden Zweden als een casestudy aan, waarbij in 2022 de eliminatie van verschillende subsidies een daling van 20% in de verkoop van EV's veroorzaakte.

Een benadering van automobiliteitsefficiëntie toont aan dat brandstofauto's eigenlijk efficiënter zijn.

Belangrijker is dat EV's in Noorwegen de vraag naar fossiele brandstoffen of koolstofemissies niet hebben beïnvloed zoals verwacht. Hoewel de vraag naar olie en koolstofemissies sinds 2010 met 15% zijn gedaald, is dit grotendeels niet gerelateerd aan de verkoop van EV's. In die periode daalde de totale vraag naar olie slechts met 34.000 vaten per dag (b/d), waarbij benzine en diesel slechts 10% van de daling uitmaakten. Het grootste deel van de daling kwam van de vraag naar verwarming, verlichting en petrochemische producten, die naar schatting met meer dan een derde zijn ingestort. Ondanks dat 20% van alle voertuigen op de weg nu elektrisch is, daalde de vraag naar benzine en diesel in Noorwegen slechts met 4%.

Impact op energieverbruik
Onze gegevens suggereren dat Noren terughoudend zijn om hun brandstofauto's op te geven, zelfs nadat ze een EV hebben gekocht. We berekenen dat twee derde van de Noorse EV-huishoudens minstens één brandstofauto bezit. Van 2010 tot 2022 voegde Noorwegen 550.000 EV's toe, maar het aantal brandstofauto's op de weg nam toe met 32.630, in plaats van te dalen. De verschuiving van fossiele brandstoffen naar elektriciteit heeft Noorwegens CO2-uitstoot indrukwekkend met 16% verminderd, maar dit land profiteert meer dan andere landen van zijn hydrologische potentieel. Het overstappen op EV's heeft echter niet geleid tot een significante vermindering van het totale energieverbruik, ondanks beweringen dat ze veel efficiënter zijn.

Bovendien importeert Noorwegen alle binnenlandse EV's, waarvan de fabricage veel energie vergt, vooral voor de batterij. Dit draagt bij aan de totale CO2-uitstoot van het land, ondanks het gebruik van overwegend koolstofarme waterkracht. Zelfs als China zijn ambitieuze doelstellingen voor wind-, zonne- en kernenergie zou halen, zou de "terugverdientijd" van de CO2-uitstoot nog steeds meer dan twintig jaar bedragen. EV's zouden alleen levenscyclus-uitstoot kunnen verminderen met een algemene overstap naar koolstofvrije energie bij de fabricage.

Energie-efficiëntie
EV's worden vaak als veel efficiënter beschouwd dan brandstofauto's, maar deze argumenten negeren de energie die nodig is om batterijen te maken en verschillen tussen thermische en elektrische energie. Een benadering van automobiliteitsefficiëntie die de energie vergelijkt die nodig is om een bepaalde afstand af te leggen in een EV versus een brandstofauto, toont aan dat brandstofauto's eigenlijk efficiënter zijn. Dit komt doordat het energiegebruik bij de productie van batterijen aanzienlijk is en omdat het omzetten van thermische in elektrische energie inherent inefficiënt is.We geloven dat EV's niet snel de markt zullen domineren, tenzij er een grote doorbraak plaatsvindt in batterijtechnologie die hen aanzienlijk energiezuiniger maakt.

Meerartikelen

Timmermans
Nieuws

Timmermans hoeft geen premier meer te worden: 'Kijk naar alternatieven'

GL/PvdA-leider Frans Timmermans hoeft niet meer per se premier te worden. Hij staat open voor alternatieven om te voorkomen dat Geert Wilders aan de macht komt, vertelt hij bij WNL Op Zondag. Bij WNL geeft Timmermans aan dat hij flexibel is in de ond

Amsterdam
Nieuws

Meerdere Nederlandse universiteiten bezet door pro-Palestijnse studenten

Op verschillende universiteitscampussen in Nederland vinden momenteel demonstraties plaats. Naar schatting zijn er meer dan duizend mensen aanwezig op Roeterseiland, waar studenten protesteren. Ook bij de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) hebben stud

AfD
Nieuws

Veiligheidsdienst mag AfD actief volgen en afluisteren, oordeelt rechter

De Duitse anti-immigratiepartij AfD mag worden aangeduid als 'mogelijk rechts-extremistisch' door de Duitse veiligheidsdienst, oordelen rechters maandag in Münster. Nu krijgen de Duitse autoriteiten het recht om AfD, een democratische volkspartij, en

ING
Nieuws

ING stopt met langdurig rood staan

ING stopt met producten waarbij je langdurig rood kunt staan zonder dat je tussentijds een positief saldo hoeft te hebben. Dat bevestigt de bank desgevraagd tegenover NU.nl.  Een ING-woordvoerder zegt vanuit het oogpunt van concurrentie niet hoeveel

Trump
Video

Massaal publiek voor Trump-rally in Democratisch bolwerk

Op zaterdag vond mogelijk de grootste politieke bijeenkomst plaats in de geschiedenis van de Amerikaanse staat New Jersey. Een joelende menigte ontving de Republikeinse presidentskandidaat Donald Trump. Dit gebeurde na een week in de rechtszaal vanwe

Sejm
Nieuws

Poolse boeren protesteren tegen Green Deal: petitie voor referendum

Poolse boeren zijn vorige week het nationale parlement binnengekomen om te protesteren tegen de Green Deal. Ze eisten een ontmoeting met premier Donald Tusk. Een petitie voor een referendum tegen het Europese klimaatpakket heeft naar verluidt al zo'n

Jetten
Onderzoek

Klimaatneutraal onhaalbaar: €375 miljard kosten en te weinig arbeidskrachten

De kosten om alle gebouwen in Nederland in 2050 klimaatneutraal te maken, zullen zo'n operatie 375 miljard euro kosten. Hiervan kan meer dan de helft niet worden terugverdiend. Bovendien is er een groot tekort aan arbeidskrachten, blijkt uit een nieu

Maas
Nieuws

Ziet Cornald Maas Israëlische lijntjes bij Songfestival? 'Tijd om de bezem erdoorheen te halen'

Tv-commentator Cornald Maas lijkt grote twijfels te hebben bij de politieke onpartijdigheid van het Songfestival-bestuur. Op sociale media deelt hij een bericht waarin wordt afgevraagd of alle Songfestival-bestuursleden toevallig Israëlisch gezind zi

Leesmeeropinie
Leesmeerinterviews

Meerartikelen

Vis
Achtergronden

PBL onthult nieuwe toekomstscenario's: minder keuzevrijheid en minder vlees in eetpatroon

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) heeft in de Ruimtelijke Verkenning 2023 scenario's uitgewerkt voor de inrichting van Nederland in 2050. Het rapport presenteert vier mogelijke ruimtelijke toekomsten. Eén van deze scenario's is Groen Land, wa

Joost Klein
Nieuws

Joost Klein pakt privéjet terug naar Nederland: 'Van ons belastinggeld?!'

Zondag is Joost Klein teruggevolgen naar Nederland met een privéjet. Hij kwam 's middags aan op Lelystad Airport, hoewel er meerder directe lijnvluchten per dag gaan. Dit leidt tot woedende reacties op sociale media: 'Een privévliegtuig, van ons bela

Timmermans
Nieuws

Timmermans vreest voor grootse overwinning 'radicaal-rechts' bij Europese verkiezingen

Met de Europese verkiezingen in het vooruitzicht, richt GroenLinks-PvdA zich op radicaal-rechts in Europa. De partij vreest dat centrumpartijen worden weggevaagd door radicaal-rechts, zoals in Italië gebeurde. Frans Timmermans, partijleider, benadruk

Formatie
Nieuws

Deadline in zicht voor formatie: krijgt Nederland een rechts kabinet?

De onderhandelingen tussen de formerende partijen PVV, VVD, NSC en BBB worden maandag hervat. De deadline van woensdag nadert snel, waarop een akkoord op hoofdlijnen moet liggen. Of dit haalbaar is, blijft nog onzeker. Formerende partijen lieten afge

Gaza
Nieuws

Palestijns dodenaantal in Gaza gehalveerd na VN-correctie

Het VN-bureau OCHA heeft zijn cijfers over Palestijnse kindersterfte in Gaza fors naar beneden bijgesteld. Op 6 mei meldde OCHA meer dan 14.500 dodelijke slachtoffers onder kinderen, maar op 8 mei werd dit aantal herzien naar 7.797. Ook het aantal om

Greta Thunberg
Nieuws

Greta Thunberg opnieuw gearresteerd bij demonstratie

De Zweedse klimaatactiviste Greta Thunberg is opnieuw gearresteerd. Zaterdag werd ze opgepakt bij een pro-Palestijnse demonstratie in Malmö, waar ze zich uitsprak tegen Israëls deelname aan het Eurovisie Songfestival. Zaterdag vond de finale plaats v

Amsterdam
Nieuws

Hamas-kleding in Amsterdam bij pro-Palestijnse demonstratie

Op de Dam in Amsterdam vond zaterdag opnieuw een demonstratie plaats ter ondersteuning van de Palestijnen. Volgens de lokale omroep AT5 waren er enkele duizenden betogers aanwezig, die Palestijnse en andere vlaggen droegen en leuzen riepen. Ook werd

Pegida
Nieuws

Koranverbranding in Arnhem rustig verlopen; Marcouch afwezig

Pegida-voorman Edwin Wagensveld heeft zaterdagmiddag in Arnhem een koran verbrand. De actie verliep rustig en zonder incidenten, in tegenstelling tot eerdere pogingen. Opvallend was de afwezigheid van burgemeester Ahmed Marcouch, die voor één dag het

Ebru Umar
Opinie

UvA-bestuur moet linkse relschoppers keihard aanpakken

Sta je dan, 26 jaar met de act van je leven op het podium van je leven. Of je gaat geloven dat je echt geweldig bent, óf je gedraagt je zoals van je verwacht wordt: als een aapje dat zijn act gaat uitvoeren.  Uiteindelijk ben je gewoon een aap, ook a

azc
Nieuws

Arnhem gaat 1.000 asielzoekers meer huisvesten dan nodig

Arnhem heeft een samenwerkingsovereenkomst getekend met het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) om op termijn 1700 asielzoekers te huisvesten. Dit maakt Arnhem uniek in Nederland en draagt bij aan de permanente opvang van asielzoekers. Daarnaas

Politie
Nieuws

Opnieuw asielgeweld: steekpartij azc Utrecht

In de wijk Oog in Al in Utrecht is maandagavond een persoon gewond geraakt bij een steekincident, zo meldt de politie. De gewonde man heeft een steekwond in zijn borst en moest naar het ziekenhuis worden gebracht. Het incident vond plaats bij het asi

Politie
Opinie

Hoe de politie wordt getreiterd door linkse UvA-studenten

Daar sta je dan op het Rokin in je beschermende kleding. Je had vandaag al een normale dienst gedraaid maar werd toch op het laatste moment ingeroosterd voor de ME omdat de situatie in Amsterdam uit de hand liep. Gelukkig kon je nog net even langs hu